„Wychować człowieka mądrego. Wprowadzenie modelu pracy wychowawczej i resocjalizacyjnej z zastosowaniem metody tutoringu szkolnego jako profilaktyki pozytywnej problemów w polskiej szkole”

Podstawa prawna:

• Ustawa z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.);
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z 9 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków prowadzenia działalności innowacyjnej i eksperymentalnej przez publiczne szkoły i placówki (Dz.U. z 2002 r. Nr 56, poz. 506, z późn. zm.).

Autor innowacji:

• Mariusz Budzyński - tutor i trener, autor koncepcji eksperymentalnych szkół ALA Autorskich Liceów Artystycznych i Akademickich

Autorzy adaptacji innowacji do warunków szkoły:

• Nauczyciele Zespołu Szkół nr 1 im. Jędrzeja Śniadeckiego w Ełku Czas realizacji innowacji: wrzesień 2017 – sierpień 2018
• Data rozpoczęcia innowacji: 01.09.2017 r.
•  Data zakończenia innowacji: 31.08.2018 r.
•  Czas trwania innowacji – jeden rok
•  Zakres innowacji – tutoring rozwojowy.

Zmiana dotyczy pracy wychowawczej z uczniami klas pierwszych i drugich Technikum nr 1 w Ełku opartej na wprowadzeniu pedagogiki dialogu – tutoringu , polegającej na indywidualnej pracy 18 nauczycieli – tutorów z podopiecznymi (każdy tutor obejmie opieką 7 podopiecznych). Wsparciem tutorskim zostanie objętych łącznie 126 uczniów.

Istota innowacji

Istotą innowacji pedagogicznej, mającej charakter zmiany metodyczno – organizacyjno – programowej, jest wdrożenie w szkole modelu pracy wychowawczej i resocjalizacyjnej z zastosowaniem metody tutoringu szkolnego jako profilaktyki pozytywnej problemów w polskiej szkole.

Innowacja została ona opracowana w oparciu o założenia i doświadczenia pedagogiki dialogu oraz tutoringu szkolnego, jako metody edukacji zindywidualizowanej, której celem jest skuteczne wspomaganie każdego ucznia w jego indywidualnym rozwoju, niezależnie od uwarunkowań podyktowanych jego predyspozycjami psychofizycznymi.

Model zindywidualizowanej pracy z uczniem metodą tutoringu zakłada, że jest to długofalowy proces współpracy nauczyciela - tutora z uczniem , nakierowany na integralny – obejmujący wiedzę, umiejętności i postawy – rozwój podopiecznego.

Istotą tutoringu są indywidualne spotkania, w trakcie których w atmosferze dialogu, szacunku i wzajemnej uwagi, tutor pracuje z podopiecznym, pozwalając mu dogłębnie poznać określony obszar wiedzy, rozwinąć umiejętność samodzielnego jej zdobywania oraz rozwinąć sztukę maksymalnego korzystania z własnych predyspozycji, talentów i zasobów intelektualnych.

Tutoring prowadzi także podopiecznego do mądrości i dojrzałości emocjonalnej oraz społecznej, ponieważ:

• pozwala na dostrzeżenie swych mocnych stron oraz na budowanie prawidłowej, realistycznej samooceny i poczucia własnej wartości,
• budowany jest na wartościach, które podziela cała społeczność szkolna,
•  poprzez dialogowe relacje kreuje klimat bezpieczeństwa i współpracy,
•  sprzyja twórczemu podejściu do życia i do nauki.

Skuteczności modelu pracy szkoły opartej na tutoringu należy upatrywać w zmianach relacji pomiędzy nauczycielem i uczniem oraz w zakresie opieki szkolnej, i związanych z nią oddziaływań wychowawczych. Zmiana owych relacji i, idące w ślad za nią, zwiększenie poczucia bezpieczeństwa w szkole, zarówno uczniów jak i nauczycieli, jest warunkiem budowania gotowości ucznia do nauki, a w odniesieniu do nauczycieli, warunkiem ich gotowości do jego wspierania.

Dalekosiężnym efektem tej zmiany powinno być zintegrowanie czterech środowisk: nauczycieli, uczniów, rodziców i pracowników obsługi szkoły we współpracy nad wykonaniem wspólnego zadania „uczenia się” czyli zbudowania w szkole „wspólnoty wzajemnie uczącej się”.

Wdrożenie tak opisanej innowacji pedagogicznej opartej na tutoringu w konsekwencji umożliwi zmianę dotychczasowej organizacji systemu opieki szkolnej poprzez zastąpienie obecnego grupowego „wychowawstwa klasowego” systemem zindywidualizowanym, czyli tutorskim - opartym na relacjach każdego ucznia z osobna ze swym tutorem.

W proponowanym modelu w każdej klasie będzie funkcjonował 2 – 3-osobowy zespół tutorów, w ramach którego jeden z nich będzie jednocześnie wypełniał zadania formalne, przypisane do funkcji wychowawcy klasowego.

Opis zasad innowacji

(§§1,2,3 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 9 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków prowadzenia działalności innowacyjnej i eksperymentalnej przez publiczne szkoły i placówki (Dz. U. Nr 56, poz.506 ze zm.))

Wariant podstawowy innowacji :

Tutoring rozwojowy

I. Cele innowacji:

1. Cel główny: Wdrożenie modelu pracy zapobiegającej wykluczeniu społecznemu poprzez wczesne rozpoznanie problemów, a w razie potrzeby podjęcie działań przywracających do społeczeństwa i wyprowadzających ucznia z sytuacji kryzysowej z perspektywą na sukces.
2. Cele operacyjne:

• zbudowanie partnerskiego sojuszu między szkołą i rodzicami – sojuszu, współdziałania nauczyciela-tutora i rodziców otaczających zgodnym wsparciem dziecko (ucznia),
• indywidualny, zrównoważony rozwój ucznia w oparciu o jego mocne strony,
• partnerskie relacje w całej społeczności szkolnej oparte na postawie dialogu personalnego, prowadzące do ukształtowania w szkole wspólnoty wzajemnie uczącej się.

II. Organizacja innowacji /założenia i metody pracy/
Przewiduje się następującą ścieżkę realizacji tutoringu rozwojowego:

1. przydzielenie przez Dyrektora szkoły klasom pierwszym i drugim Technikum nr 1 w Ełku, 18 nauczycieli-tutorów, którzy będą tworzyć zespół tutorski,
2. dokonanie wyboru jednego z nauczycieli – tutorów lidera-koordynatora w/w zespołu tutorskiego,
3. przestrzeganie zasady, że uczniowie mają obowiązek, a ich rodzice mogą uczestniczyć w zajęciach przewidzianych innowacją – tutorialach i spotkaniach,
4. dopuszczenie możliwości procesu ustalania i zmiany tutora, zakładającą, że uczeń, jego rodzice lub tutor mogą wnioskować do lidera – koordynatora o potrzebę zmiany tutora/podopiecznego; zmiana, o której mowa nie może być dokonywana częściej niż raz w semestrze, a procedura jej przeprowadzenia nie powinna trwać dłużej niż 1 tydzień,
5. przyjęcie standardowego czasu indywidualnej, bezpośredniej pracy z uczniem - raz w miesiącu długie 45 minutowe spotkanie i raz w tygodniu krótkie, kilkuminutowe spotkanie tutora z każdym podopiecznym; długie spotkania muszą być systematyczne,
6. przyjęcie zasady, że współpraca tutora z uczniem ma charakter poufny i funkcjonuje tylko w relacji tutor–uczeń; odstępstwo od tej zasada jest możliwe jedynie w przypadkach, gdy uczeń (podopieczny) może wejść w konflikt z prawem lub podejmuje działania ryzykowne, zagrażające zdrowiu lub życiu,
7. przyjęcie założenia, że tutor, wykorzystując odpowiednie narzędzia we współpracy z rodzicami, pomaga uczniowi poznać własne możliwości, planować pracę i wyznaczyć osobistą ścieżkę rozwoju i nie podejmuje się zadań psychologa lub psychoterapeuty.

Do zadań lidera - koordynatora zespołu tutorskiego, należy:

• nadzorowanie pracy zespołu tutorskiego,
• organizowanie spotkań nauczycieli-tutorów w ramach koordynowania ich pracy, omówienia problemów wychowawczych jeden raz w miesiącu.
• koordynowanie procedury ustalenia i zmiany tutora danego podopiecznego,
• monitorowanie prowadzonej przez tutorów dokumentacji – dziennika zajęć;

Do zadań nauczyciela-tutora:

• prowadzenie indywidualnej pracy wychowawczej z uczniami i (w zalezności od potrzeb) z rodzicami,
• kontrolowanie uczestnictwa ucznia w zajęciach i reagowanie na pojawiające się w tym zakresie problemy,
• ustalenie (wypracowanie) wraz z uczniem planu ścieżki rozwojowej,
• przestrzeganie zasady poufności, budowanie atmosfery zaufania,
• sporządzanie we własnym zakresie notatek, uwag oraz spostrzeżeń ze spotkań z uczniem i rodzicami.
• prowadzenie dziennika zajęć;

Do zadań tutora w odniesieniu do konkretnego ucznia należy:

• poznanie ucznia, w szczególności jego zainteresowań, predyspozycji i zasobów,
• monitorowanie postępów i sytuacji ucznia w ciągu semestru,
• comiesięczne dłuższe spotkanie – tutorial z uczniem,
• cotygodniowe, podtrzymujące relacje, krótkie spotkania z uczniem,
• podsumowanie wraz z uczniem i jego rodzicami poziomu osiągniętych efektów pracy na koniec semestru z zainspirowaniem ucznia do autorefleksji, autorefleksja tutora na koniec semestru wraz z wnioskami do dalszej pracy,
• uczestnictwo w spotkaniach zespołu tutorskiego – jeden raz w miesiącu,
• organizowanie indywidualnych spotkań z rodzicami (opiekunami) z udziałem podopiecznych – w zależności od potrzeb,
• udział w spotkanich z tutorem-superwizorem.

III. Przewidywane efekty działalności innowacyjnej:
Realizacja zadań ujętych w innowacji powinna przynieść:

• w szkole: zwiększenie poczucia bezpieczeństwa psychicznego uczniów, ich rodziców i nauczycieli, ogólne zmniejszenie poziomu zachowań roszczeniowo-agresywnych;
  u ucznia, wzrost: samodzielności, odpowiedzialności (w tym za proces własnej edukacji), zdolności do podejmowania decyzji, systematyczności, samodyscypliny i umiejętności planowania zajęć, umiejętności wyboru drogi życiowej i budowania planów życiowych, umiejętności realizowania przyjętych planów i pokonywania trudności, umiejętności samodzielnego ucznia się (również wyboru i oceny źródła informacji), samoakceptacji i poczucia własnej wartości, otwartości i życzliwości dla innych oraz wzrost poziomu zaufania, odwagi w formułowaniu i głoszeniu własnych poglądów, umiejętności twórczego, samodzielnego myślenia, tolerancji (akceptacji dla innych zachowań i poglądów), poszanowania dla pracy innych, umiejętności zgodnej współpracy (pracy w grupie), wrażliwości na losy innych i odpowiedzialności z tym związanej.
• u nauczyciela, rozwój i doskonalenie umiejętności: życia w postawie dialogu z zachowaniem szacunku dla człowieczeństwa każdej „spotkanej” osoby, oraz zmianie podstawy autorytetu nauczyciela tj. rezygnacja z autorytetu „nadanego” wynikającego z pełnionej funkcji, na rzecz autorytetu osobowości, nawiązywania, budowania dobrych relacji międzyludzkich, porozumiewanie się bez przemocy tworzenia strategii (planów) dalekich i bliskich, elastyczności w realizacji planów, poszukiwania rozwiązań w oparciu o analizę przyczyn i skutków, rozwijania postawy współodczuwania, zachowania własnej autentyczności w profesjonalnym realizowaniu zadań, bycia konsekwentnym z zachowaniem elastyczności w sytuacjach, które tego wymagają, dostosowywania wymagań do możliwości ucznia, oddawania, tam gdzie jest to możliwe i uzasadnione inicjatywy, podejmowania decyzji i odpowiedzialności w ręce podopiecznego, nierygorystycznej systematyczności, wyczuwania i stawiania „granic”, pełnienia funkcji rzecznika praw podopiecznego w szkole, o wyznaczania odpowiednich granic swojej odpowiedzialności za podopiecznego.
• u rodziców: wzrost zaufania do nauczycieli i szkoły, wzrost gotowości do współpracy ze szkołą w oddziaływaniu wychowawczym i wspierania dziecka w nauce, większe zaangażowanie w życie szkoły, wzrost świadomości pedagogicznej. Działania podjęte w innowacji powinny doprowadzić do zmiany postawy, opartej na oczekiwaniach i roszczeniach, na wzajemne zrozumienie i współpracę, zarówno w odniesieniu do rodziców, uczniów, jak i nauczycieli i ostateczne zbudowanie wspólnoty „wzajemnie uczących się” siebie i od siebie podmiotów społeczności szkolnej

IV. Ewaluacja
W odniesieniu do wdrażania tutoringu w szkole, ewaluacja będzie skoncentrowana na jego efektywności w kontekście rozwoju określonych kompetencji i postaw uczniów będących w relacji tutorskiej, co oznacza że zostanie opisane oddziaływanie tutoringu na rozwój ucznia w przestrzeni szkolnej, w relacjach społecznych oraz na wzrost jego osobistej dojrzałości. Badanie efektywności tutoringu będzie realizowane w dwóch fazach:

• na początku roku szkolnego 2017/18 zostanie dokonana analiza stanu wyjściowego w odniesieniu do klimatu społecznego szkoły, relacji między uczniami, między uczniami i nauczycielami, a także w odniesieniu do samopoczucia uczniów oraz poczucia ich przynależności do szkoły i środowiska lokalnego - ankieta.
• na koniec roku szkolnego 2017/18 zostanie przeprowadzona analiza stanu po dokonaniu wdrożenia dla dokonania opisu w odniesieniu do efektów oddziaływań tutoringu na badane na początku roku szkolnego zmienne – ankieta, analiza wyników w nauce i zachowaniu podopiecznego. Efektem końcowym ewaluacji będzie będzie raport zawierający wnioski z ewaluacji Sporządzony przez lidera zespołu tutorskiego.

PLIKI DO POBRANIA:

• Dziennik zajęć z tutoringu30 KB
• Indywidualny plan zajęć24.5 KB
• Karta spotkań z uczniem30 KB
• Karta spotkań z rodzicem30.5 KB
• Kontrakt24.5 KB
• Sprawozdanie30.5 KB
• Wychować człowieka mądrego276.65 KB

Ełk, 10 czerwca 2017 r. Szkolenie tutorów z Zespołu Szkół nr 1 w Ełku

Ełk, 11 czerwca 2017 r.